پریان در اندیشه های ایرانی و اسلامی(بخش دویم)
پریان در اندیشه های اسلامی:
اسرار جهان چنانکه در دفتر ماست
گفتن نتوان که آن ،وبال سر ماست
چون نیست در این مردم دنیا اهلی
نتوان گفتن آنچه در خاطر ماست
(خیام)
واژه همسان پریان جن است که روحهای خبیث و منبع ترس هستند همچنین واژه جن از واژه اوستایی جینی یا جاینی گرفته شده است البته جن و پری که در اسلام توصیف شده اند شباهت چندانی با پری و جاینی در اندیشه ایرانیان ندارد.
حوریان بهشتی در قرآن:
براي توصیف آنچه قرآن وعده داده است . به سوره الرحمن آیه 46 تا 78 مراجعه می کنیم.
«و هر که از مقام قهر و کبریایی خدا بترسد او را دو باغ بهشت خواهد بود . در آن دو بهشت انواع گوناگون میوه ها و نعمت هاست . در آن دو بهشت دو چشمه آب روان است .در آن دو بهشت از هر میوه دو نوع است . در حالیکه بهشتیان بر بسترهایی که حریر و استبرق آستر آنهاست تکیه زده اند‘ و میوه درختانش در همان تکیه گاه در دسترس آنهاست. در آن بهشت ها زنان زیباي با حیایی است که دست هیچ کس پیش از آنها بدان زنان نرسیده است . آن زنان حورالعین گویی که یاقوت و مرجانند . آیا پاداش نیکویی و احسان غیر از نیکوی ی و احسان است؟ وراي آن دو بهشت دو بهشت دیگر است که درختان آن دو بهشت در منتهی سبزي و خرمی است . در آن دو بهشت دیگر هم دو چشمه آب گوارا می جوشد.در آن دو بهشت دیگر هم هر گونه میوه و خرما و انار بسیار است . در آن دو بهشت نیکو زنان با حسن بسیارند حوریانی در سرا پرده هاي خود که پیش از شوهرانشان دست
هیچ کس به آنها نرسیده است . بزرگوار و مبارك نام پروردگار توست که خداوند جلال و عزت و احسان کرامت است.»
خواهیم دید بیشتر این توصیفاتی که از بهشت شده است اقتباسی است از افسانه هاي پارسی و هندي است. ایده حوري مشتق شده از افسانه هاي ایرانیان در ارتباط با پایراکاس می باشد که در پارسی جدید به آن پري می گویند .
عموما" فرض بر این است که لغت حور که در قرآن از آن سخن رانده شده است یک لغت عربی به معنی سیه چشم می باشد . شاید این لغت عربی باشد اما احتمال اینکه این لغت داراي ریشه فارسی باشد نیز وجود دارد . این لغت مشتق از لغت حوار که در زبان پهلوي به خور و در پارسی جدید به خور که در اصل به معنی نور و روشنایی و تشعشع خورشید و در نهایت به معنی خورشید است ‘ می باشد . وقتی که عرب مفهوم دوشیزه آفتاب را از پارسیان اقتباس کردند بدیهی است که مفهومی در زبان خود براي آن پیدا خواهند کرد .
شگفتی اینجاست که چهره پریان و یا حوریان در اسلام کاملا آنچه در اندیشه های ایرانی آمده است متفاوت است و پریان زنان نیکو و زیبارویی هستند که در مقابل شجاعت و دلاوری مردان به آنها خواهند داد. همانگونه مانی در دهارماساسترا میگوید : خداوندان زمین در جنگها با یکدیگر به رقابت بر می خیزند . هر دو آرزومندند که یکدیگر را بکشند . و در دنیاي دیگر به واسطه شجاعتشان به بهشت بروند.
البته این گونه سخنها در سوره فتح آیه 16 نیز آمده است که مسلمانان را دعوت به جنگ میکند.
همینطور واژه فردوس که در قرآن به مفهوم بهشت است یک لغت فارسی است . بررسی ریشه لغت خور از اهمیت چندانی برخوردار نیست . اما لغتی که این واژه از آنگرفته شده است آشکارا ر یشه آریایی دارد . همانطور که غلمان ریشه آریایی دارد. هندوها به هر دو اعتقاد دارند. در سانسکریت حوري را آیساراساس و غلمان را گاندهارواس می نامند و مسکن آنها را آسمان فرض می کنند. گرچه گاهی به زمین نیز سر می زنند.
آنچه مسلم است انتقال فرهنگ ایرانی و گاه سنتهای زرتشتی در دین اسلام است که جلوههای آن را به گونه ای مشابه میتوان یافت. مانند تعزیه که ریشه ای کاملا ایرانی در تشیع دارد.
گیرشگاهها:
نبرد خدایان /امید عطایی
اسطوره های ایرانی/وستا کرتیس
دانشنامه مزدیسنا/دکتر جهانگیر اوشیدری
قرآن/انتشارات گنجه
posted by شارمین مهرآذر @ 9:38 PM,
0 Comments:
other points
بخشهای وبلاگ
John lives in Toronto and is a freelance illustrator and a designer/animator for CHUM Television. He writes about , design, and visual culture under the pseudonym Robot Johnny
مهمترین لینکها و سایتها
Claire Robertson is an illustrator and toy from Melbourne, Australia. While her illustration clients have included The New York Public Library, Scholastic and Cambridge University Press, it’s her blog Loobylu.com that brings her the most joy and which has attracted the most attention with rave reviews in the Wall Street Journal, WIRED Magazine and The Guardian.
About This Blog
Contact Us
This is an open source template, which means that you are free to use it in any way you want to without any obligations. If you decide to use this template, I kindly ask you to leave the "Design by Andreas Viklund" link in the footer. I am also interested in seeing how my templates are used, so feel free to send me an e-mail with a link to your page. If you want more templates to choose from, check out the sites in the "Favorite links" menu to the right!
به ایران بیاندیش آزادی در دستان ماست
