جشن سپندارمذ(اسفندگان)
سپندار مقدس:
امروز زرتشتيان سفيد مي پوشند و موبدان اسپند در آتش دود مي كنند. امروز روز نگهبان زمين است، روز زن.جشن اسفندگان روز سپندارمذ از ماه اسفند است. «سپنته آرمئي تي» عشق پاك و مقدس است و بيشتر از زنان سرچشمه مي گيرد. اين روز به زنان و مادران اختصاص دارد. به احترام ويژگي هاي فداكاري، فروتني و مهرباني مادر جشن ويژه اي در روز مادر برپا مي شود. «گاهنبار»ها جشن هاي فصلي و مربوط به زندگي كشاورزي و دامپروري هستند كه در فرهنگ ايران باستان شكل گرفته اند و شش مرحله در سال برگزار مي شود. زرتشتيان در هر مرحله گاهنبار پنج روز به داد و دهش مي پردازند و با گردهمايي در اين جشن ها داده هاي آفريدگار را سپاس مي گويند.
واژه «سپنته آرمئي تي» كه فروتني و بردباري معني مي دهد يكي از فروزه هاي اهورايي است كه انسان نيز مي تواند آن را در خود پرورش دهد، اين واژه در فارسي به سپندارمذ و اسفند تبديل شده كه نام پنجمين روز از هر ماه در گاه شماري زرتشتي است بنابراين در روز اسفند از ماه اسفند از زمان هاي بسيار دور تااكنون جشن برگزار مي شود كه آن را جشن اسفندگان و روز مادر ناميده اند زيرا فروتني، شكيبايي و مهرباني در سرشت زن و مادر باشكوه تر جلوه مي كند.
در اين روز مادران از فرزندان خود و زنان از مردان پيشكش هايي دريافت مي كنند و زنان نيكوكار، پاكدامن و پرهيزگار مورد تشويق قرار مي گيرند. در سفره اين جشن جامي از شير و تخم مرغ كه نشانه ماه بهمن است قرار دارد. به جز آنها ميوه هاي فصل به ويژه انار و سيب، شاخه هاي گل، شربت و شيريني، برگ هاي خشك آويشن با دانه هايي از سنجد و بادام در چهار گوشه سفره قرار مي دهند و مواد خوشبو و كندر بر روي آتش مي گذارند و مقدار كمي از هفت گونه حبوبات و دانه ها كه در جشن مهرگان براي سفارش كاشتن در آن فصل در سفره جشن مهرگان قرار داده اند مي گذارند.
فروزه از خودگذشتگي:
آنچه از اين جشن مكتوب مانده ويژگي اين جشن است كه به نام «سپنته آرمئي تي» يا «فروزه» از خودگذشتگي و فروتني و مهر بي پايان، شناخته شده است. «سپنته آرمئي تي» يا سپندارمذ يا اسفند امروزي، نام چهارمين امشاسپند و نام پنجمين روز هر ماه است كه در جهان مادي به خاطر داشتن صفت پاك و ارزشمند «سپنته آرمئي تي» نگهبان زمين نام گرفته است. در كتاب هاي مربوط به آيين زرتشتيان آمده است: «سپنته آرمئي تي، فروزه اي است با ويژگي هاي زنانه و مادرانه يعني مهر و عشق بي پايان و تواضع و فروتني كه به راستي زمين نمادي نيكو بر آن است.»
طبق سالنامه زرتشتي، روز اسفند از ماه اسفند يعني پنجمين روز از اين ماه و بنا بر تقويم امروزي، ۲۹ بهمن ماه روز سپاسداري از جايگاه زنان و مادران است.
در آيين زرتشت، به دليل برخي ويژگي هاي مشترك زمين با زن همچون آفرينندگي و زايندگي، اين روز به نام «زن و زمين» نام گرفته است.
دكتر كوروش نيكنام: در فرهنگ و سنت مردم ايران باستان جشن و شادماني يكي از جلوه هاي نيك زندگي بوده و شادمان زيستن براي همگان آرزو شده است.با پژوهش در كتاب اوستا و تاريخ ديني ايران باستان و با بررسي سنت هاي ملي اين سرزمين درمي يابيم كه جشن هاي بسياري از روزگاران دور و نيك در ايران وجود داشته است و نياكان فرزانه ما به پيروي از سفارش اشوزرتشت (پيامبر ايران زمين) همواره بر آن بودند تا جشن و شادماني را گسترش دهند.به همين انگيزه جشن هايي به مناسبت هاي گوناگون تاريخي، ملي و ديني برپا داشته اند. برخي از آنها چون جشن نوروز، مهرگان و سده از آئين ها و جشن هاي ملي ايران به شمار مي آيند.در گاهشمار (تقويم) ويژه زرتشتي هر سال ۱۲ ماه دارد و هر ماه سي روز است كه هر روز با نامي ويژه شناخته مي شود.
از سوي ديگر نام دوازده ماه نيز در بين نام هاي سي روزه وجود دارد. بدين ترتيب نام هاي دوازده گانه ماه با دوازده نام از اسامي روزها مشترك هستند و در هر ماه برابر شدن روز و ماه را زرتشتيان جشن مي گيرند. به عنوان مثال روز فروردين از فروردين ماه، فروردينگان جشن گرفته مي شود. و روز تير از تيرماه جشن تيرگان نام دارد. در اين صورت در هر سال ۱۲ جشن ماهيانه پديد مي آيد. يكي از جشن هاي برجسته و فرخنده كه نياكان ما با شور و سروري ويژه آن را برپا داشته اند «جشن سپندارمذ» يا «جشن اسفندگان» است. جشن اسفندگان براي گراميداشت فروزه پاك و ارزشمند سپنتَه آرمَئيتي يا سپندارمذ است. سپنته آرمئي تي مظهر ايمان، فداكاري، فروتني، بردباري، وفاداري، مهر و محبت، تواضع، جانبازي، انديشه رسا و حامي زنان نيك و پارسا است.
در كتاب گات ها، سروده هاي جاودانه اشوزرتشت از فروزه سپنته آرمئي تي بارها ياد شده و ويژگي هاي آن برشمرده شده است:
«اي آرمئي تي، اي مظهر ايمان و محبت، آن پرتو ايزدي كه پاداش زندگاني سراسر نيك منشي است به من ارزاني دار...»(گاتها هات ۴۳ بند۱)
«...پروردگارا مرا به سوي راستي و پاكي كه نهايت آرزوي من است رهبري كن تا با پيروي از آرمئي تي مظهر ايمان و محبت به رسايي نايل آيم.» (هات ۴۳ بند ۳)
«... آرمئي تي نور محبت و ايمان را در دل رادمردان روشن كرده آنان را به سوي حقيقت رهبري خواهد كرد.» (هات ۴۳ بند ۶)
آرمئي تي چون نماد مهر و محبت، عشق و پاكي، ايمان به خدا و فكر رسا است پس به هنگام ترديد و دودلي با ياري از او مي خواهيم تا نور ايمان و عشق به خدا را در دل هاي ما به وجود آورد و ما را به سوي رسايي راهنمايي كند.
در فرهنگ زرتشتي شش فروزه و صفت بين انسان و خداوند مشترك است به گونه اي كه انسان مي تواند با بهره مندي و به كارگيري هر يك از اين صفت ها به اهورامزدا نزديك تر شود. در بين اين ويژگي ها چهارمين صفت و فروزه سپنته آرمئي تي نام دارد كه در فارسي به سپندارمذ و اسفند تبديل شده و به معني عشق پاك و آرمان مقدس است و از آنجا كه عشق، فداكاري، مهر، محبت، ايثار و از خودگذشتگي همواره با نام زن و مادر همراه بوده است به همين روي در ايران باستان برابر شدن روز سپندارمذ از ماه اسفند را جشن مي گرفتند و آن را اسفندگان مي گفتند.
ابوريحان بيروني در كتاب آثارالباقيه آورده است:«اسفندارمذ فرشته موكل بر زمين است... روز سپندارمذ در ماه سپندارمذ به جهت يكي شدن نام روز و ماه، عيد زنان بوده است و مردان به زنان هديه مي دادند و هنوز اين رسم در شهرهايي چون اصفهان، ري و پهله (ناحيه مركزي و غرب ايران) باقي مانده است و به فارسي مزدگيران گويند.» چنانكه بيروني نيز اشاره كرده است سپاس و ستايش مادران و زنان از ويژگي هاي اسفندگان است. در اين روز مردان و فرزندان با برگزاري مراسم شادمان و هديه دادن از محبت و مهر مادران سپاسگزاري مي كنند. در اين روز زنان و مادران لباس نو مي پوشند و انجام كارهاي خانه بر عهده پدران و فرزندان است. در اوستا مجموعه نوشته هاي دين و آئيني نيز بارها به زنان پارسا و نيك، درود فرستاده شده و جايگاه و مقام بلند معنوي براي آنها آرزو مي شود.»
«... از بين زنان و مردان، كسي كه برابر آئين راستي ستايشش بهتر است، مزدا اهورا از آن آگاه است. اينگونه زنان و مردان را ما مي ستاييم.... اين زمين را با زناني كه بر روي آن زندگي مي كنند مي ستاييم. اي اهورامزدا، مي ستاييم زناني را كه در اثر درستكاري و راستي نيرومند شده اند.... ما مي ستاييم مردان و زنان نيك انديشي را كه در هر كشور با وجدان نيك بر ضد بدي قيام كرده يا مي كنند.... كدبانوي خانه را كه اشو و سردار اشو هستند مي ستاييم.زن پارسايي را مي ستاييم كه بسيار نيك انديش، بسيار نيك گفتار، بسيار نيك كردار، فرهيخته و ياري رسان شوهر خود و اشو باشد. اي اهورامزدا ما مي ستاييم زنان ياري رسان را...»و از سوي ديگر سپنته آرمئي تي در نقش مادي خود نگهبان زمين شناخته مي شود و اين به دليل برخي ويژگي هاي مشترك زمين با زن مانند زايندگي، فروتني، مهرباني، بردباري و مهر و محبت شايسته است كه روز سپندارمذ، روز زن و زمين ناميده مي شود.پس اين روز كه هم اكنون در گاهشماري خورشيدي با روز بيست و نهم ماه بهمن برابر شده است براي گراميداشت زمين و زن جشن گرفته مي شود.اسفندگان روز مادر، روز زن و زمين و روز گراميداشت همه فروزگان پسنديده و نيكوي انساني در كيش زرتشت است و اكنون شايسته است ما نيز چون نياكان فرزانه خود اين جشن فرخنده را برگزار كرده و از مهر و مهرباني همه مادران و بانوان ايران زمين سپاسگزاري كنيم.»
------------------------------------------------
+نسک نوروز تا نوروز/دکتر کوروش نیکنام
+نسک جشنهای ایرانی/دکتر پرویز رجبی
+روزنامه شرق
posted by شارمین مهرآذر @ 12:16 AM,
0 Comments:
other points
بخشهای وبلاگ
John lives in Toronto and is a freelance illustrator and a designer/animator for CHUM Television. He writes about , design, and visual culture under the pseudonym Robot Johnny
مهمترین لینکها و سایتها
Claire Robertson is an illustrator and toy from Melbourne, Australia. While her illustration clients have included The New York Public Library, Scholastic and Cambridge University Press, it’s her blog Loobylu.com that brings her the most joy and which has attracted the most attention with rave reviews in the Wall Street Journal, WIRED Magazine and The Guardian.
About This Blog
Contact Us
This is an open source template, which means that you are free to use it in any way you want to without any obligations. If you decide to use this template, I kindly ask you to leave the "Design by Andreas Viklund" link in the footer. I am also interested in seeing how my templates are used, so feel free to send me an e-mail with a link to your page. If you want more templates to choose from, check out the sites in the "Favorite links" menu to the right!
به ایران بیاندیش آزادی در دستان ماست
