دریای استوره ای فراخکرت :
همیشه استوره ها هستند که با تاریخ در آمیخته و گاه پایه و بنیان فرهنگ یک ملت میشوند ،استوره ها قدری برای ما اهمیت دارند که با توجه به آن میتوان از زندگی مردمان گزشته اطلاع یافت،همانند شاهنامه که تاریخیست آمیخته با استوره های ملی.دریای فراخکرت نیز جز استوره های ایران زمین بشمار میآید و بیانگر باور و تفکر مردمان است ،ونوع آداب رسوم زندگی را نشان میدهد مانند آیین مهر یا میترائیسم و پرستیدن آناهیتا که مردم مهر پرست برای آن دریاچه و آناهیتا قربانی میکردند که جلوه ایست از آیین میترائیسم در آن دوران.
این نام در بند 4«هفتن یشت بزرگ» آمده و به آن درود فرستاده شده است.فراخکرت نام اقیانوسی است که در اوستا به صورت «وئوروکَشَ» و در مینوی خرد وَرَکَشَ ضبط شده است.معنی لفظی آن بزرگ ساحل یا فراخ کنار است.
در یشتها نیز به این نام بر میخوریم ولی معلوم نیست که نام کدام دریاست.برخی آنرا دریای خزر ،برخی دریاچه آرال و برخی دیگر اقیانوس جنوب ایران(هند) حدس زده اند. در بندهش آمده دریای فراخکرت از طرف دامنه جنوبی البرز یک سوم زمین را گرفته است و از این جهت است که فراخکرت نامیده شده است.برای آنکه دارای هزار دریاچه است و همچنین چشمه اردویسور از آنجا برمی خیزد.هریک از دریاچه های آن داراری شکل ویژه ایست؛ برخی بزرگ،برخی کوچک و برخی آنقدر بزرگ اند که یک مرد سوار در مدت چهل روز آن را میتواند بپیماید؛چراکه اطراف آن 1700 فرسنگ است.
شاید از «تشتر یشت» بتوان استنباط کرد که از فراخکرت ،اقیانوس هند که در جنوب ایران واقع شده اراده گردیده است.در یشت مذکور به تکرار آمده است که تشتر(تیر)،ایزد باران از فراخکرت آب برگفته و بروی زمین میباراند.در بند 32 آن آمده است:
« آنگاه تیشتر درخشان از اقیانوس فراخکرت برخاست،پس از آن مه که از آن طرف کوه هند که در میان اقیانوس فراخکرت واقه است بلند گردید.»
رودی که به نام اردویسور آناهیتا است(ناهید هم نام رود است و هم نام ایزد)از فراز رود هِکِر به دریای فراخکرت فرو میریزد و اقیانوس را به جوش و خروش در می آورد.از فقرات 41و43 آبان یشت به خوبی برمی آید که افراسیاب تورانی هم برای قربانی کرد و تمنا نمود به او فری(فره) که در میان دریای فراخکرت شناور است برسد که چنین نشد.رودهای«ارنگ»و«وِهروت»(1) از شمال البرز به مشرق و مغرب جاری است و پس از سیراب کردن کشورها ،هردو ،باز به دریای فراخکرت بهم میرسند .به گونه ای که در مهر یشت بر می آید که «خونیوس» در که در میان هفت کشور زمین واقع است ،قسمتی از اطراف آن را اقیانوس فراخکرت گرفته است.
سیمرغی که در شاهنامه آمده چنانکه در اوستا ملاحظه میشود ،آشیانه آن بالای درختی است که در میان اقیانوس فراخکرت قرار دارد.دربندهش ،فصل 9 آمده است:
« درخت هرویسف تخمک]یعنی درخت کلیه تخمهای رستنی و گیاه[ در میان اقیانوس فراخکرت روئیده است،در کنار گوکَرَنَ.دانه هایی که از این درخت فرو میریزد ،ایزد تیشتر آنها را برگرفته و به باران تبدیل میکند.»
"هوم سفيد" یا همان درخت Gokaran (گوكرن) در پايان جهان، مردمان رستاخيز كرده با نوشيدن افشره‌ي آن جاودانه مي‌شوند، در ژرف‌ترين بخش فراخ‌كرد روييده است . يك ماهي افسانه‌اي (به نوشته‌ي بندهش، دو ماهي) به نام Kar (اوستايي: Kara، يشت14/29) در اين جا زندگي مي‌كند و وظيفه‌اي او دور و دفع كردن وزغي است كه اهريمن براي آسيب رسانيدن به "هوم سفيد" آفريده است . جز اين‌ها، جانوري افسانه‌اي به نام "خر سه پا" در ميان فراخ‌كرد ايستاده است . فراخ‌كرد صحنه‌ي وقوع برخي روي‌دادهاي اسطوره‌اي است. نبرد Tishtar / Tishtriia، ايزد باران، و Aposh / Apaosha، ديو خشكي، در اين جا روي داده است .در بحث فروهرها آمده است که 99999فروهر برای پاسبانی اقیانوس فراخکرت گماشته شده اند و همچنین فر جمشید در داخل این اقیانوس پناه دارد.به موجب آبان یشت،بند 116تا 118 ارجاسب نیز از جمله کسانی است که در کنار دریای فراخکرت قربانی داده و از ناهید درخواست میکند که به کی گشتاسب و زریر(2) چیره شود و ممالک ایران را براندازد و لی ناهید او را کامروا نمیسازد.
در بند 17 رشن یشت آمده است:
« و اگر توهم ای رشن پاک، در آن بالای درخت سئن باشی در میان فراخکرت،آن درختی که داروهای نیک در بر دارد و دارای داروهای درست و درمانبخش است،«به همه درمان بخش » نام دارد و در آن تخمه همه گیاهان نهاده شده است،ما تُرا به یاری میخوانیم.»
----------------------
1- وهروت نام رودخانه آمویه یا جیحون امروزی است.
2- کی گشتاسب به خاطر پذیرفتن آیین زرتشت و همچنین رسیدن به پادشاهی پس از پدرش یعنی لهراسب نمیخواست زیر سلطه تورانیان باشد ،ارجاسب از این موضوع آگاه شد و قصد تصرف ایران را نمود ،که زریر برادر کی گشتاسپ در این جنگ کشته شد.
+دانشنامه مزدیسنا
+تارنگار فرهنگ ایران باستان
--------------
دوستانی که مهر ورزیدن و نشانه تارنگار من را در تارنگارشان قرار دادند لطف کنید یک بار دیگر کد جدید نشانه را قرار دهند.
posted by شارمین مهرآذر @ 11:50 PM,
0 Comments:
other points
بخشهای وبلاگ
John lives in Toronto and is a freelance illustrator and a designer/animator for CHUM Television. He writes about , design, and visual culture under the pseudonym Robot Johnny
مهمترین لینکها و سایتها
Claire Robertson is an illustrator and toy from Melbourne, Australia. While her illustration clients have included The New York Public Library, Scholastic and Cambridge University Press, it’s her blog Loobylu.com that brings her the most joy and which has attracted the most attention with rave reviews in the Wall Street Journal, WIRED Magazine and The Guardian.
About This Blog
Contact Us
This is an open source template, which means that you are free to use it in any way you want to without any obligations. If you decide to use this template, I kindly ask you to leave the "Design by Andreas Viklund" link in the footer. I am also interested in seeing how my templates are used, so feel free to send me an e-mail with a link to your page. If you want more templates to choose from, check out the sites in the "Favorite links" menu to the right!
به ایران بیاندیش آزادی در دستان ماست
