اردویسور آناهیتا (بخش نخست):
در میان اباختران(سیارات) شناخته شده منظومه خورشیدی تنها یکی از آنان به چهره زنانه(آنهم نه همیشه) نمودار شده است ؛ابااختری به نام آناهیتا(ناهید)که نامهای آشنای دیگرش زهره ،ایشتار و ونوس میباشد.در ادب پارسی نام ناهید یا زهره را همبسته با رقص و آواز و نوا میبینیم.درنگرشی دورتر جای پای این "ستاره بانو" را در داستانهای آفرینش میابیم، به روایت مانویان ،سردسته دیوان با ایشتار (ونوس،ناهید) ازدواج میکند و از او دارای پسری به نام «آدم» و دختری به نام«حوا» میشود.
اما چهره متضاد آناهید در دوفرهنک بدین گونه است:
در اوستا :
«اهورامزدای نیک کنش:فرمان داد ای آناهیتا از فراز اختران به سوی زمین آفریده اهورامزدا روانه شو دگر باره به اینجا بازگرد.آناهیتا از فراز اختران به سوی آفریده اهورا مزدا فرود آمد و گفت:از فر و فروغ منست که ستوران خرد و کلان،و آدمیان بروی این زمین در حال گردش و جنبشند.من همه آفریدگان نیک و پاک مزدا را پاسداری میکنم.(آبان یشت)»
حال به چهره متضاد آناهیتا در تورات مینگریم:
«ای زهره دختر صبح!چگونه از آسمان افتاده ای؟ ای که امتها را ذلیل میساختی،چگونه به زمین افکنده شده ای ؟ و تو در دل خود میگفتی: به آسمان صعود نموده و کرسی خود را بالای ستارگان خدا خواهم افراشت.برکوه اجتماع در اطراف شمال جلوس خواهم نمود.بالای بلندی ابرها صعود کرده مثل حضرت اعلی خواهم شد .ولی به هاویه اسفل های حفره فرود خواهی شد.آنان که تورا ببینند بر تو چشم دوخته و در تو تامل نموده خواهن گفت :آیا این،آن مرد(1) است که جهان را متزلزل و ممالک را مرتعش میساخت(کتاب اشعیای نبی)»
در هردو گزارش یاد شده چهره آناهیتا متضاد است همچنین در آمریکای جنوبی،مصر ،بابل و یونان ناهید را بسان مار و اژدها مینگارند در صورتی که آسور بانیپال وی را بدین گونه توصیف نموده است:لباسی از آتش برتن،و تاجی از شکوه و جلال برتن دارد.
حال به چهره وی در نزد آریاییان مینگریم:
آناهیتا ایزد بانوی همه آبهای روی زمین و سرچشمه اقیانوس کیهانی است.او برگردونه ای سوار است که چهار اسب آن را میکشند :باد،باران،ابر و تگرگ.وی سرچشمه زندگی ،پاک کننده تخمه همه نرها و زهدان همه ماده ها و تصفیه کننده شیر در پستان همه مادران است. بدلیل ارتباطی که با زندگی دارد،جنگجویان در نبر ،زنده ماندن و پیروزی را از او طلب میکنند.آبان یشت(بخشی از یشتها-اوستا) به او اختصاص داده شده و نزول او بر زمین را چنین توصیف میکند:
«ای زرتشت!اردویسور آناهید از آن(کره)ستارگان به سوی زمین آفریده اهورا فرود آمد،و اینچنین گفت اردویسور ناهید.(یشتپنج-88)»
هنگامی که زرتشت از او میپرسد آیین پرستیدن او چگونه است،ایزد بانو پاسخ میدهد:
«آنگاه گفت اردویسور آناهید،براستی اسپنتمان پاک،با این ستایش مرا بستای ،با این ستایش مراسم مرا بجای آر .از هنگام برآمدن خورشید تا به وقت فرورفتن خورشید از زَور (نوعی آب مقدس) من تو تنوانی نوشید و نیز آتربانانی(آتر در چم آذر و آتش است)
که از پرسش و پاسخ آگاه اند و خردمند آزموده ای که کلام مقدس در او حلول کرده باشد.(یشت5-91)»
در یک توصیف زنده و جاندار اردویسور آناهیتا با یک دوشیزه زیبا و قد بلند و بدنی نیرومند و پاک توصیف شده است:
«اردویسور آناهیتا ظاهر میشود به صورت یک دختر جوان بسیار نیرومند ،خوش اندام،کمر بمیان بسته ،راست بالا،آزاده نژاد و شریف که یک جبه قیمتی پرچین زرین در بردارد.براستی همانگونه که بر قاعده است او برسم(شاخه گیاه تمر)در دست با یک گوشواره چهارگوشه زرین جلوه گر است.آن اردویسورآناهیدبسیار شریف ، یک طوقی بدور گلوی نازنین خود دارد.او کمربند بمیان میبندد تا سینه هایش ترکیب زیبا بگیرد و تا آنکه کطبوع واقع شود.در بالای سر او تاجی با صدستاره گزارده.یک تاج زیبای خوب ساخته شده که از آن چنبری پیش آمده است.(یشت5-8،12)»
در اوستا قهرمانان و ضد قهرمانان یکسان او را میستایند و به در گاه او دعا میکنند و قربانیانی به حضورش تقدیم میدارند.اهمیت و منزلت این ایزد بانو را به بهترین وجه میتوان در کشاکش میان خیر و شر و رویارویی میان پادشاهان ایران و فرمانروایان تور ،یعنی منطقه شمال شرقی ایران مشاهده کرد.
در جستاری پسین به نفوذ آناهیتا در تمدن و فرهنگهای دیگر افسانه مریم مقدس و نوح اشاره خواهم کرد.
-------------------------------
1- در بابل گای زهره(ناهید) را بصورت خدای ریشداری نمایش میدادند که که هر دو ویژگی نرینه و مادینه در آن دیده میشد.
posted by شارمین مهرآذر @ 9:34 PM,
0 Comments:
other points
بخشهای وبلاگ
John lives in Toronto and is a freelance illustrator and a designer/animator for CHUM Television. He writes about , design, and visual culture under the pseudonym Robot Johnny
مهمترین لینکها و سایتها
Claire Robertson is an illustrator and toy from Melbourne, Australia. While her illustration clients have included The New York Public Library, Scholastic and Cambridge University Press, it’s her blog Loobylu.com that brings her the most joy and which has attracted the most attention with rave reviews in the Wall Street Journal, WIRED Magazine and The Guardian.
About This Blog
Contact Us
This is an open source template, which means that you are free to use it in any way you want to without any obligations. If you decide to use this template, I kindly ask you to leave the "Design by Andreas Viklund" link in the footer. I am also interested in seeing how my templates are used, so feel free to send me an e-mail with a link to your page. If you want more templates to choose from, check out the sites in the "Favorite links" menu to the right!
به ایران بیاندیش آزادی در دستان ماست
